บทความ

กระดานเทรดแบบ CEX และ DEX แตกต่างกันอย่างไร?

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่พึ่งเข้ามาอยู่ในวงการคริปโต คุณอาจจะสับสนและมีข้อสงสัยเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ มากมายที่เกิดขึ้นภายใต้ระบบนี้

ไม่ว่าจะเป็นระบบการทำงาน, การเปลี่ยนสกุลเงิน, ความปลอดภัย, ชนิดและประเภทของเหรียญต่างๆ รวมไปถึงโค้ดและภาษาคอมพิวเตอร์ต่างๆ ที่รังสรรขึ้นมา และเป็นที่แน่นอนว่าในวงการคริปโตนั้นย่อมมีคำศัพท์เฉพาะที่ใช้เรียกสิ่งต่างๆ ซึ่งวันนี้เราจะมานำเสนอหัวข้อที่ค่อนข้างเป็นประเด็นร้อนสำหรับนักเทรด และเป็นอีกข้อมูลที่ควรเรียนรู้ก่อนการเทรด นั่นก็คือ DEX และ CEX ว่าทั้งสองสิ่งนี้คืออะไร มีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรและแบบใดที่เหมาะกับนักลงทุน

คนในวงการคลิปโตยังไงก็คงหนีไม่พ้นการ Exchange (แลกเปลี่ยน) ซึ่งตลาด Exchange มักจะถูกแบ่งออกเป็นสองตลาดใหญ่ ๆ คือ

-Centralized Cryptocurrency Exchange หรือตลาดแบบผ่านคนกลาง
-Decentralized Cryptocurrency Exchange หรือตลาดแบบไม่ผ่านคนกลาง

เรามาทำความรู้จัก CEX กันก่อนว่าคืออะไร?

CEX หรือ Centralized Cryptocurrency Exchange คือแพลตฟอร์มการซื้อขายเหรียญสกุลเงิน ดิจิทัลออนไลน์ที่ได้รับความนิยมค่อนข้างสูง ผู้ใช้งานสามารถทำการซื้อขายระหว่างเงินกระดาษและสกุล เงินดิจิทัล โดยมีบริษัทหรือหน่วยงานเป็นคนกลาง (ตัวกลางในการแลกเปลี่ยนคลิปโต)

คนกลางในที่นี้มักมีความน่าเชื่อถือสำหรับทำหน้าที่จัดการทรัพย์สินใดๆ จากการซื้อขาย เปรียบเสมือนธนาคารที่ลูกค้าฝากเงิน เพราะไว้ใจให้ธนาคารเก็บรักษาไว้ ซึ่งสิ่งนี้ส่งผลให้ธนาคารมีอำนาจในการบริหารเงินของลูกค้า

อีกเหตุผลหนึ่งคือธนาคารมีหลักทรัพย์มากมายและมีทีมงานคอยดูแลลูกค้าจึงมั่นใจได้ว่าเงินของตนจะปลอดภัย ด้วยความเชื่อถือของคนกลางทำให้ลูกค้าสามารถกู้รหัสที่สูญหายได้โดยง่ายจากคนกลาง เนื่องจากคนกลางก็มีสิทธิ์ในกระเป๋าเงินของผู้ใช้งาน แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ไม่มีเว็บไซต์ใดที่บนโลกที่ปลอดภัยจากการ hack ร้อยเปอร์เซ็น ซึ่งหลายๆสิ่งขึ้นอยู่กับมาตรฐานการป้องกันและลดความเสี่ยงให้เหลือน้อยลงมากๆนั่นเอง ในอดีตกรณีการ hack มีอยู่ประปราย โดยในหลายๆกรณีบริษัทที่เป็นตัวกลางได้มีมาตรการในการชดใช้เงินที่ถูกขโมยไปคืนแก่ลูกค้า และในส่วนของเว็บไซต์ Bitkub.com กระดานเทรดของเราได้มีระบบรักษาความปลอดภัยที่รัดกุมเป็นอย่างยิ่งและผ่านเกณฑ์วัดมาตรฐานต่างๆจากกลต. ลูกค้าจะได้รับการคุ้มครองจาก Exchange ที่ได้รับใบอนุญาต ซึ่งท่านสามารถตรวจสอบระบบความปลอดภัยได้ที่ Bitkub.com/security

มาตรฐานการรักษาความปลอดภัยของกระดานเทรด Bitkub.com

แล้ว DEX คืออะไร?

DEX หรือ Decentralized Cryptocurrency Exchange คือ แพลต์ฟอร์มที่ถูกทำขึ้นมาเพื่อการแลก เปลี่ยนระหว่างเงินดิจิตอลเท่านั้น ผู้ใช้งานไม่สามารถแลกเปลี่ยนจากเงินกระดาษเป็นเงินสกุลดิจิทัล อย่างเช่น Bitcoin หรือ Ethereum ได้
กระบวนการแลกเปลี่ยนนี้จะไม่มีบุคคลที่สามหรือตัวกลางในการแลกเปลี่ยน นั่นหมายความว่าผู้ใช้งานสามารถทำธุรกรรมได้โดยตรงผ่านกระบวนการอัตโนมัติในระบบบล็อกเชนนั้น ๆ ด้วยตนเองในลักษณะของ peer-to-peer โดยธุรกรรมจะถูกจัดการโดยเทคโนโลยี Blockchain ซึ่งมี Miners หรือ Validators เป็นคนตรวจสอบธุรกรรมในระบบ

ข้อดีของระบบ DEX คือ ผู้ซื้อขายสามารถไว้ใจกับตลาดนี้ได้มากกว่าการซื้อขายแบบ CEX เนื่องจากผู้ใช้งานถือเงินในกระเป๋าของตนเอง จึงไม่จำเป็นต้องทำการโอนเงินดิจิตอลไปฝากไว้ที่ Exchange ในรูปแบบเดิม แต่จะถูกกระทำโดย Contract ของระบบ จึงทำให้ผู้ใช้งานไม่จำเป็นต้องเปิดเผยประวัติส่วนตัวนอกจากกรณีการโอนเงินผ่านธนาคารเท่านั้น ซึ่งในกรณีนี้ข้อมูลจะถูกเผยแพร่แค่เฉพาะกับบุคคลที่ผู้ใช้งานทำการซื้อขายด้วยเท่านั้น อีกทั้ง Host ของระบบ DEX จะมีการกระจาย ผ่านหลาย ๆ Nodes ทำให้ผู้ใช้งานสามารถวางใจเรื่องระบบไม่ล่มได้อย่างแน่นอน

ในทางกลับกันระบบ DEX ก็มีข้อเสียอยู่บ้าง คือ บางกกระบวนการ Exchange บางอันมีความยุ่งยาก ส่งผลให้ผู้ใช้งานต้องออนไลน์ไว้เป็นเวลานาน เพื่อคงคำสั่งการซื้อขายที่ถูกกำหนดลงในกระดานเทรดและเพื่อรอให้คนมาเลือกรายการของเรา อีกทั้งผู้ใช้งานอาจจะต้องแสดงสัญลักษณ์บางอย่างเพื่อเป็นการแจ้งว่าได้ทำการชำระเงินแล้ว นอกจากนี้ เนื่องจากระบบ DEX รองรับแค่สกุลเงินเหรียญดิจิทัล จึงมีความกังวลถึงความไม่โปร่งใสเกิดขึ้นได้ เนื่องจากเหรียญดิจิทัลบางอันสามารถสร้างขึ้นมาเท่าไหร่ก็ได้และอาจจะไม่ต้องค้ำประกันโดยเงิน

แนวโน้มของ DEX ในอนาคต

การซื้อขายแลกเปลี่ยสกุลเงินดิจิทัลผ่านระบบ DEX นอกจากจะช่วยเรื่องความปลอดภัยแล้ว ระบบ DEX นี้ถือเป็นอีกผลผลิตหนึ่งของเทคโนโลยี Blockchain ที่อาจจะเข้ามามีบทบาทมากขึ้นต่อไปในอนาคตอันใกล้นี้ ดูได้จาก Business Model ของหลายๆ บริษัทที่ยังมีคนกลางเข้ามาเกี่ยวข้อง ส่งผลให้ธุรกิจนั้น ๆ อาจถูกขัดได้ในอนาคต เพราะนี่ไม่ใช่แค่การแลกเปลี่ยน Token เท่านั้น แต่คือการแลกเปลี่ยน Digital asset ทั้งหลายบนโลกใบนี้ที่สามารถเกิดขึ้นได้ด้วยแค่คนสองคนที่อาจไม่เคยรู้จักหรือเจอหน้ากันมาก่อน

DEX จึงเป็นเทคโนโลยีที่น่าสนใจและมีแนวโน้มสูงที่จะถูกนำมาประยุกต์ใช้กับอุตสาหกรรมและบริษัทต่างๆ

สิ่งที่ควรระวังบนแพลตฟอร์ม CEX กับ DEX

ความปลอดภัยเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม ไม่ว่าจะเป็นระบบ CEX หรือ DEX เพราะการแฮกไม่ได้เป็นสิ่งแปลกใหม่เลยของ Cryptocurrency แม้ว่าโดยธรรมชาติของ Cryptocurrency และ Blockchain มักโดน hack ได้ยาก
และถึงแม้ว่าจะมีหรือไม่มีคนกลางก็ตาม ถ้าตลาดเป็นระบบ DEX ตลาดสามารถดำเนินการได้โดยการตกลงซื้อขายผ่านระบบอัจฉริยะ (smart contract) และการแลกเปลี่ยนแบบทันที (atomic swap) ทำให้เงินไม่ต้องผ่านระบบคนกลาง แต่ผู้ใช้งานก็มีความเสี่ยงเรื่องการที่จะต้องดูแลกระเป๋าเงินของตัวเอง ในทางกลับกันผู้ใช้งานสามารถมีความปลอดภัยระดับหนึ่งหากทำการลงทุนผ่านระบบ CEX เพราะบริษัทหรือตัวกลางที่น่าเชื่อถือเหล่านั้นถือเป็นหลักประกันอีกชั้นหนึ่งของเงินพวกเขา พูดได้ว่าการซื้อขายผ่านกระดานเทรดแบบมีตัวกลางเช่นนี้ค่อนข้างเหมาะกับนักลงทุนมือใหม่หรือนักลงทุนจากตลาดการเงินแบบเดิมๆ ที่เริ่มก้าวข้ามเข้ามาสู่การลงทุนแบบใหม่ที่เต็มไปด้วยรายละเอียดยิบย่อยที่ต้องเรียนรู้เต็มไปหมด
การเริ่มเทรดในกระดานเทรดแบบ Centralized Exchange เปรียบเสมือนการเริ่มเทรดแบบมีพี่เลี้ยงหรือคนกลางที่คอย Support และอำนวยความสะดวกเบื้องต้นให้ สำหรับการก้าวเข้าไปสู่การเทรดด้วยตัวเองในโลกของการแลกเปลี่ยนแบบไร้ศูนย์กลางในอนาคต

อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้งานทุกคนควรเลือกประเภทของตลาดให้เหมาะกับลักษณะการลงทุนส่วนบุคคล หากท่านสนใจที่จะดูแลกระเป๋าเงินและทำการซื้อขายเหรียญด้วยตัวท่านเองแบบเต็มตัว ท่านสามารถเลือกใช้ระบบ DEX ซึ่งถ้าเป็นมือใหม่ก็เรียกได้ว่ามีความเสี่ยงค่อนข้างสูง ทั้งการทำธุรกรรมผิดพลาดรวมไปถึงการขาดความรู้ความเข้าใจในเหรียญที่ต้องการลงทุน รวมไปถึงการโกงที่อาจเกิดขึ้นได้ในโลกของ Cryptocurrency เรียกได้ว่าเป็นการซื้อขายแลกเปลี่ยนที่ผู้ใช้ต้องดูแลตัวเองอย่างแท้จริง แต่ก็แลกมาด้วยความเป็นส่วนตัวที่ค่อนข้างสูง

แต่ถ้าท่านสนใจทำการซื้อขาย Cryptocurrency ผ่านคนกลางหรือบริษัท (Centralized exchange) ช่องทางนี้เป็นอีกหนึ่งช่องทางที่เหมาะกับมือใหม่เป็นอย่างยิ่ง เนื่องด้วยเป็นการเริ่มต้นในสภาพแวดล้อมที่มีคนช่วยดูแลและการให้การ support เวลาเกิดความผิดพลาดหรือหากนักลงทุนขาดความเข้าใจ วิธีนี้ไม่ต่างกับกระดานเทรดแบบตลาดหุ้นในอดีตมากนัก ซึ่งสภาพแวดล้อมเช่นนี้จะเป็นการอำนวยความสะดวกให้กับกลุ่มนักลงทุนจากตลาดเก่า เช่น นักลงทุนจากตลาดหุ้น ให้เริ่มก้าวเข้ามาสู่การลงทุนในตลาดทรัพย์สินดิจิทัล

แต่ก่อนการเทรดใดๆ ก็ตามท่านควรศึกษาตลาดและบริษัทเหล่านั้นอย่างรอบคอบว่ามีความปลอดภัยและมีมาตรฐาน หากเป็น centralized exchange ในประเทศไทย เป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่นักลงทุนควรมองหากระดานเทรดที่รับรอง — เบื้องต้นท่านสามารถเริ่มต้นเทรดและมีบัญชีการเทรดแรกของท่านได้ทาง Bitkub.com ซึ่งได้รับการรับรองจากคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์และทรัพย์สิน (ก.ล.ต.)

ทางบริษัท Bitkub ของเราเล็งเห็นความสำคัญและโอกาสในการเติบโตของตลาดการแลกเปลี่ยนทั้งสองรูปแบบ แต่แรกเริ่มเรามีความเล็งเห็นว่าควรเน้นไปที่การให้บริการในแง่ของตลาดแบบ Centralized เป็นอย่างแรก เพื่อขยายช่องทางในการลงทุนให้กับนักลงทุนหน้าใหม่ โดยเฉพาะกลุ่มนักลงทุนที่เคยลงทุนในตลาดหลักทรัพย์หรือลงทุนสินทรัพย์แบบเก่าๆ ที่ไม่อยากพลาดโอกาสการทำกำไรกับสกุลเงินดิจิทัล

เนื่องจากในโลกของคริปโตเคอเรนซี่นั้นยังถือว่าใหม่มาก นักลงทุนที่คุ้นชินกับระบบแบบเดิมๆ แต่อยากก้าวข้ามเข้ามาต้องใช้ระยะเวลาในการเรียนรู้และสร้างความเข้าใจ เราอยากใช้โอกาสตรงนี้เป็นส่วนหนึ่งที่สามารถช่วยดูแลและให้คำแนะนำแก่นักลงทุนหน้าใหม่ตั้งแต่พื้นฐาน

รวมไปถึงความสำคัญของกระดานเทรดแบบ Decentralized ที่มีความสำคัญไม่แพ้กัน เพื่อสนับสนุนให้เกิดความเป็นส่วนตัวของนักลงทุนในภายหลัง เราเองก็มีปณิธานที่จะร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการผลักดันให้นักลงทุนใหม่ๆ มีความรู้ความเข้าใจในคริปโตเคอเรนซี่และก้าวเข้าสู่โลกแห่งการแลกเปลี่ยนที่ไร้พรหมแดนเช่นกัน เพื่อผลักดันให้โลกก้าวเข้าสุ่สังคมไร้เงินสดและสร้างโอกาสในการเป็นเจ้าของสินทรัพย์แห่งโลกดิจิทัลที่ไร้พรหมแดนยิ่งขึ้น โดยเริ่มจากการเป็นส่วนหนึ่งที่จะเป็นสะพานให้กลุ่มนักลงทุนจากระบบเดิมได้เชื่อมต่อไปยังการลงทุนแห่งดิจิทัลนั่นเอง